رفاء. [ رِ ] (ع اِمص) سازگاری. (دهار). اتفاق. حسن اجتماع. سکون. طمأنینه. سازواری. سازوار آمدن. سازگاری. پیوستگی. برچسبانی.

- بالرِّفاءِ والبنین;
دعایی است به تازه داماد یا تازه عروس: خداوند شما را به یکدیگر مهربان کناد و پسران دهاد. (یادداشت مؤلف).

الكافي

ج 5

ص 568

عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللهِ الْبَرْقِيِّ رَفَعَهُ قَالَ

لَمَّا زَوَّجَ رَسُولُ اللهِ ص فَاطِمَةَ ع

قَالُوا:

بِالرِّفَاءِ وَ الْبَنِينَ.

فَقَالَ:

لَا، بَلْ عَلَى الْخَيْرِ وَ الْبَرَكَة.

تسمیة. [ ت َ ی َ ] (ع مص) نام کردن. (تاج المصادر بیهقی) (زوزنی) (ترجمان جرجانی ترتیب عادل بن علی) (دهار). نامیدن و به نامی خواندن و نام نهادن. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء) (آنندراج). نام نهادن. (غیاث اللغات) (آنندراج). نام گذاشتن برای کسی. (از متن اللغة) (از اقرب الموارد) (از المنجد). || بسم الله الرحمن الرحیم گفتن. (غیاث اللغات) (آنندراج) (ناظم الاطباء). ذکر نام خدا. (از متن اللغة). آوردن شروع کنندۀ کار نام خدا را. (از اقرب الموارد) (از المنجد).

اشتمال.

[ اِ ت ِ ]

(ع مص)

در خود پیچیدن جامه را.
جامه را در خود پیچیدن و آن را به دور تمام بدن بستن چنانکه دست از آن خارج نشود و آن اشتمال صماء است.

|| اشتمال امری بر کسی یا چیزی; احاطه کردن امر او را.
فرا گرفت او را و احاطه نمود.
فراگرفتن.
شامل بودن و فراگرفتن و دارا بودن.

|| اشتمال مردی; شتابیدن او.
اشتمل الرجل; بشتافت.

|| اشتمال بر شمشیر; زیر جامۀ خود کردن آن را.

|| اشتمال در حاجت; آمادۀ آن شدن.

|| اشتمال بر فلان; او را حفظ کردن.

احفاد. [ اَ ] (ع اِ) جِ حافِد و حَفَد. دختران. || فرزند زادگان. نبیرگان. نَبَسه گان اولاد.
راه اولاد و احفاد او بازدادند تا بتعهد او قیام مینمودند. (ترجمۀ تاریخ یمینی).
تیر چرخی ... بیک پسر جغتای رسید که محبوب ترین احفاد چنگیز بود. (جهانگشای جوینی).
|| یاران. خادمان.

نَدیَّة.

[ ن َ دی ی َ ]

(ع ص)

تأنیث نَدیّ، به معنی مرطوب و نمدار.
رجوع به نَدیّ شود.

نَدیّ.

[ ن َ دی ی ]

(ع اِ)

انجمن.
نادی.
مجلس.
انجمن روز یا انجمن مادامی که مجتمع باشند در وی.
جمع شدن گاه مردم.
مجمع.
ندوة.
منتدی.

ج، اندیة.

|| (ص)

نَدیُّ الکَفّ; سخیّ و جوانمرد.
جَوّاد.

|| نَدیُّ الصَّوت; بلندآواز.
که صوتی خوش و قوی دارد.

|| مُبتَلّ.
نم دار.
مرطوب.
نمگن.
تر.

شَذر. [ ش َ ] (ع اِ) پاره های زر خالص ناگداخته که از معدن حاصل شود. قطعۀ ذهب است که از معدن برآورده باشند.

|| مروارید ریزه. لؤلؤ صغار.

|| شبه. دانه های ریز که میان گوهر گذارند چون خواهند به ریسمان برند.

ج شُذور.

جوز

قال تعالى: فَلَمَّا جاوَزَهُ‏ هُوَ [البقرة/ 249]، أي: تجاوز جوزه، و قال: وَ جاوَزْنا بِبَنِي إِسْرائِيلَ الْبَحْرَ* [الأعراف/ 138]، و جَوْزُ الطريق: وسطه، و جَازَ الشي‏ء كأنه لزم جوز الطريق، و ذلك عبارة عمّا يسوغ، و جَوْزُ السماء:

وسطها، و الْجَوْزَاءُ قيل: سميت بذلك لاعتراضها في جوز السماء، و شاة جَوْزَاءُ أي: ابيضّ وسطها، و جُزْتُ‏ المكان: ذهبت فيه، و أَجَزْتُهُ‏:

أنفذته و خلّفته، و قيل: اسْتَجَزْتُ‏ فلانا فَأَجَازَنِي‏:

إذا استسقيته فسقاك، و ذلك استعارة، و الْمَجَازُ

من الكلام ما تجاوز موضعه الذي وضع له، و الحقيقة ما لم يتجاوز ذلك.

جوز

: جَوْز عبور كردن، خداى تعالى گويد: فَلَمَّا جاوَزَهُ‏ هُوَ- 249/ بقره) يعنى: همينكه بر آن نهر بگذشت (مربوط بعبور كردن طالوت و يارانش از نهر است).

و آيه‏ وَ جاوَزْنا بِبَنِي إِسْرائِيلَ الْبَحْرَ- 38/ اعراف) يعنى بنى اسرائيل را از دريا گذرانديم.

جَوْزُ الطّريق- يعنى وسط و ميانه راه.

جَازَ الشّي‏ء- يعنى آنچيز گذشت، گويى كه بآسانى از وسطش گذشته كه عبارت از بسهولت و آسانى واردشدن است.

جَوْزُ السّماء- ميانه آسمان.

جَوْزَاء- تصويرى است فلكى و بخاطر آن است كه آن تصوير فلكى از عرض و ميانه آسمان مى‏گذرد كه- جوزاء- ناميده شده.

شاة جَوْزَاء- گوسپندى كه پشم پشتش سفيد رنگ است.

جُزْتُ‏ المكان- وارد آنجا شدم.

أَجَزْتُهُ‏- او را جارى كردم و پشت سر گذاشتم.

اسْتَجَزْتُ‏ فلانا فَأَجَازَنِي‏- از او نوشيدنى خواستم مرا سيراب كرد و اين معنى بصورت استعاره است زيرا حقيقتش اين است كه آب را از تو ردّ نكرده و نگذرانده است.

تجاوز.
[ ت َ وُ ]
(ع مص)
عفو کردن گناه کسی.
درگذشتن ازگناه.

|| از حد درگذشتن در آن.
از حد درگذشتن.
افراط.
درگذشتن.
از حد درگذشتگی.
بگذشتن از چیزی.
تخطی.
تعدی.
بیرون شدن از حد و حق و عدل.

وَ قَالَ ص:

زُرْ غِـــبّـــاً، تَـــزْدَدْ حُـــبّـــاً.

حَدیثُ السِّنّ.

[ ح َ ثُس س ِن ن ]

(ع ص مرکب)

نوجوان.
تازه جوان.
مرد جوان.