جعفر بن ابی طالب بن عبدالمطلب بن هاشم (٨ ه.ق.) مشهور به جعفر طیار از صحابیان شجاع هاشمی و برادر امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب و ده سال بزرگتر از او بود و از نخستین گروندگان به اسلام به شمار میـرفت زیرا پیش از درآمدن پیامبر (ص) به دارالارقم اسلام آورد و هجرت دوم به حبشه به پایمردی وی صورت گرفت و چندان در آنجا بماند تا پیغمبر به مدینه رفت، آنگاه به نزد وی شتافت و پیغامبر در این هنگام (سال ٧ ه.ق.) در خیبر بود. جعفر در وقعۀ مؤتة در بلقاء (از سرزمین شام) حضور یافت و از اسب فرود آمد و به جنگ پرداخت و سپس درفش مسلمانان را بر دوش گرفت و در پیشاپیش صفوف آنان به راه افتاد، اما دست راستش قطع شد آنگاه درفش را به دست چپ گرفت ولی آن دست را نیز قطع کردند. سپس درفش را بر سینه نهاد و چندان صبر کرد که از پای درآمد و شهید شد و در تن او درحدود نود تیر و سرنیزه بود. گویند خداوند به جای دو دست جعفر در بهشت دو بال بدو داد و وجه تسمیۀ او به جعفر طیّار از همین روست. حسان گفته است :

فــلا یــبـعـدن الله قـتـلــی تـتـابـعوا
بـمؤتة، منهم ذوالـجناحین جـعـفـر