یونس بن عبدالرحمن قمی .
از مشهورترین محدثان شیعی مذهب است .
وی بارها به ایفای اعمال حج و عمره موفق گردید
و به سال ٢٠٨ ه.ق در مدینۀ منوره درگذشت .
گویند به دست خود١٠٠٠ جلد کتاب نوشته است
که مهم ترین آنها:
علل الحدیث ، اختلاف الحدیث ، الجامع الکبیر است .
و ابن الندیم می نویسد:
وی از اصحاب موسی بن جعفر علیه السلام
و از موالی آل یقطین بود.
علامۀ زمان خویش به شمار می رفت
و صاحب تصنیفات بسیار دربارۀ مذهب شیعه بود.
از جملۀ کتب اوست :
کتاب علل الاحادیث .
کتاب الصلاة.
کتاب الصیام .
کتاب الزکاة.
کتاب الوصایا و الفرائض .
کتاب جامع الاَّثار.
کتاب البداء.
مرحوم اقبال آشتیانی می نویسد:
یونس بن عبدالرحمان از بزرگترین رجال شیعه
واز مصنفان مشهور این طایفه است
که در عهد خلافت هشام بن عبدالملک
(١٢٥-١٠٥ ه.ق)
تولد یافته و
از معاصران حضرت صادق و امام موسی کاظم
و از وکلا و خواص امام علی بن موسی الرضا بوده
و قریب به سی کتاب در مواضیع مختلف
از جمله در باب امامت و رد بر غُلات تألیف داشته
و او را شیعه در آن عصر
مانند سلمان فارسی در عصر حضرت رسول می شمردند.
یونس بن عبدالرحمان و اصحاب او یعنی یونسیه را هم
مخالفین شیعه
از مشبهه می شمارند.