قشیری. [ ق ُ ش َ ] (اِخ) عبدالکریم بن هوازن بن عبدالملک بن طلحۀ نیشابوری، از بنی قشیر بن کعب مکنی به ابوالقاسم و ملقب به زین الاسلام. از پارسایان و دانشمندان بزرگ دینی و در دوران خود پیشوای مردم خراسان بود. وی در نیشابور اقامت داشت و در همان شهر وفات یافت (تولد٣٧٦، وفات ٤٦٥ ه.ق.). سلطان آلب ارسلان او را بسیار احترام و اکرام میکرد. از تألیفات اوست:
التیسیر فی التفسیر، خطی، این کتاب را تفسیر کبیر نیز گویند.
لطائف الاشارات، خطی ، جلد یکم این کتاب نیزدر تفسیر است.
الرسالة القشیریة، چاپی.

وی از مشایخ خطیب بغدادی و داماد شیخ ابوعلی دقّاق رحمه الله بوده و علوم باطنی را از وی اخذ کرده است.
دیگر از کتابهای وی کتاب الضعفاء، و المتروکین فی رواة الحدیث و کتاب لطائف الاشارات و کتاب مختصر المحصل و کتاب المنتخب فی الحدیث و کتاب المؤتلف و المختلف است.