هوای مرتضی (ع) دانی که را نیست ؟
هـر آنـکس را کـه مـادر پـارسـا نیست

اگـر اصلـش دُرُسـت و راسـت بـاشد
دلش را میل  با  پاکان چرا نیست ؟

خـطـای مــادر انـدر وی اثــر کــــــرد
صواب ست اینکه میگویم خطا نیست

خدیجة الکبری مشهور به أمّ المؤمنین، اول زن پیغمبر اسلام است که دختر خویلد بن اسد بن عبدالعزّی بن قُصیّ از اشراف قریش بود. مادر مشارٌالیها فاطمه بنت زائدة الاصم از اولاد عامر بن لُؤَی است.
بزمان جاهلیت خدیجه را طاهره می گفتند و حضرت رسالت لقب «کبری» به او داد.
قبل از بعثت این زن به ازدواج پیغمبر اسلام درآمد و حضرت صدیقۀ طاهره فاطمۀ زهرا و قاسم و طیب و طاهر از بطن اوست.
خدیجه کبری پیش از همۀ زنان قبول اسلام و ایمان نمود و مدت ٢٤ سال و اندی دورۀ زندگی او با پیغمبر بود و بعد از آن بسرای دیگر شتافت.
از وسائل ظاهری که موجب پیشرفت کار نبوت شد، ثروت خدیجه را ذکر کرده اند.
عایشه روایت می کند که :
پیغمبر همواره خدیجه را وصف و ثنا میکرد تا روزی غیرت بر من عارض شد و رشک بردم و گفتم : خدیجه بیش از پیرزنی نبوده است، خداوند عالمیان مر تو را بهتر از آن عنایت کرده. پیغمبر اسلام دلتنگ شد و گفت : نه، والله به بهتر از خدیجه تاکنون نایل نشده ام، در وقتی که تمام مردم کافر بودند، او مرا تصدیق میکرد، در اوانی که هیچکس بمعاونت من نمیپرداخت او به ثروت خود با من مؤاسات کرد و خداوند از بطن او چند فرزند بمن عطا فرمود. عایشه گفت چون این کلمات را از حضرت پیغمبر استماع کرد بر خود مخمر کردم که من بعد از خدیجه بد نگویم.
خدیجه سه سال قبل از هجرت در سن شصت و پنج سالگی در مکۀ معظمه بدار بقا شتافت. بنابراین تاریخ مزاوجت او با حضرت رسول، بیست وهفت سال و چند ماه قبل از هجرت اتفاق افتاده است.
خدیجة الکبری، زنی عاقل و باثروت بود و پیغمبر اسلام در حق او گفته است : خدیجة خیرنساء عالمها.

أُمّ المُؤْمِنِين
(68 - 3 ق.ه. 556 - 620 م.)
خديجة بنت خويلد بن أسد بن عبد العزى،
من قريش :
زوجة رسول الله صلّى الله عليه و سلّم الأولى،
و كانت أسنّ منه بخمس عشرة سنة.
ولدت بمكة،
و نشأت في بيت شرف و يسار،
و مات أبوها يوم الفجار،
و تزوجت بأبي هالة بن زرارة التميمي
فمات عنها.
و كانت ذات مال كثير
و تجارة تبعث بها إلى الشام،
تستأجر الرجال
و تدفع المال مضاربة.
فلما بلغ رسول الله صلّى الله عليه و سلّم
الخامسة و العشرين
خرج في تجارة لها إلى سوق بصرى (بحوران)
و عاد رابحا،
فدست له من عرض عليه الزواج بها،
فأجاب،
فأرسلت إلى
عمها (عمرو بن أسعد بن عبد العزى)
فحضر
و تزوجها رسول الله (قبل النبوة)
فولدت له
القاسم (و كان يكنى به)
و عبد الله (و هو الطاهر و الطيب)
و زينب
و رقية
و أم كلثوم
و فاطمة (س).
و كان بين كل ولدين سنة.
و كانت تسترضع لهم
و تهيّئ ذلك قبل أن تلد.
و لما بعث رسول الله صلّى الله عليه و سلّم
دعاها إلى الإسلام،
فكانت أول من أسلم
من الرجال و النساء.
و مكثا يصليان سرا
إلى أن ظهرت الدعوة.
كانت تكنى بأم هند
(و هند من زوجها الأول)
و أولاد النبي صلّى الله عليه و سلّم كلهم منها،
غير إبراهيم ابن مارية.
و لعبد الحميد الزهراوي كتاب في أخبارها سماه
«خديجة أم المؤمنين - ط»
و مثله لبثينة توفيق.
و كانت وفاة خديجة بمكّة.

ماریة بنت شمعون قِبطیه؛ مادر ابراهیم پسر رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم که مُقَوقِس قِبطی؛ صاحبِ اسکندریه و مصر برای آن حضرت هدیه فرستاد.
دختر شمعون قبطیه، یکی از دو سُرّیّۀ رسول صلوات الله علیه و پیامبر را از او پسری آمد و او را ابراهیم نام کرد و ابراهیم دو سال بیش نزیست.
وفات ماریه در زمان عمر بن الخطاب به سال ١٤ ه.ق. اتفاق افتاد و در گورستان بقیع مدفون شد.

حبیب خراسانی.
حاج میرزا حبیب خراسانی رحمة الله علیه؛ شاعر خراسانی از خاندان شهیدی. وی پسر حاج میرزا هاشم پسر میرزا هدایت الله پسر میرزا مهدی خراسانی شهید در سال ١٢٦٦ ه.ق. در فتنه سالاری و ایامی که شهر مشهد در محاصره بوده پا به عرصۀ وجود گذاشت و پس از طی دوران کودکی در دامان علم و ادب و فضل و کمال تربیت یافت و بنا به استعداد ذاتی در تحصیل علومی که در آن عصر معمول و متداوَل بود خود را به پایه ای رساند که سرآمد اقران گردید.

اعتمادالسلطنه در کتاب مطلع الشمس برای معرفی وی چنین گوید :
«سید المجتهدین الحاج میرزا حبیب الله از جملۀ علماء و اجلۀ فقهاست. خطۀ مشهد مقدس بلکه مملکت خراسان را میشاید که بوجود مبارک ببالد. امروز رونق افادات و تدریس در مشهد مطهر و ارض اقدس به ذات فائض البرکات این بزرگوار منوط است. در جامع گوهرشادآغا به امامت جماعت میپردازد».
مرحوم حبیب از اوان جوانی در اثر تحصیل علوم و مطالعۀ بسیار و مصاحبت با دانشمندان و فضلاء عصر خود صاحب ملکات فاضله شد و در عالم عرفان وقوفی تامّ یافت که این خود موجب شد سبک و روشی ممتاز خالی از ریب و ریا پیشۀ خود سازد.
یکی از شاگردان وی نوشته است :
آثار صفا و صداقت و اصالت ذاتی از قیافه و سیماش ظاهر و هویدا بوده مناعت طبع و عزت نفسی عجیب داشت.
سیدحسن مشکان طبسی که درک فیض محضر وی را کرده در مجلۀ دبستان چنین نوشته است :
«زبان عادیش زبان ادبی فصیح و خالی از هرگونه آهنگهای مخصوص بلاد. غالباً در اثنای سخن اشعار نخبۀ اساتید را بطوری میآورد که شنونده گمان میکرد آن شعر هم جزء صحبت است. غالباً در منبر دو ساعت سخن بیش میکرد در صورتی که مستمعین تصور نیم ساعت میکردند. شعر بسیار گفته ولی در تدوینش توجهی نشده ولی همان مقداری که باقی مانده معلوم میدارد طبع و قریحۀ شعری او در درجۀ عالی بوده. اشعارش غالباً ناشی از حال و دارای سیاقهای مختلف است که برحسب اقتضای حال پیش آمده و در غالب آنها اثری است که در اثر بسیاری اشعار اساتید نیست.»
با اینکه اوضاع و احوال زندگانی و شئون حبیب اقتضا داشت، در ناز و نعمت فراوان زندگی کند و خود را با کبکبه و جلال در میان اقران نشان دهد، همواره راه ریاضت را میـپیموده و برای کسب کمالات صوری و معنوی به تزکیۀ نفس و تهذیب اخلاق میپرداخت تا حدّی که میتوان گفت در عین اینکه در میان جامعه بسر میبرد افکارش به عالم دیگری بستگی داشت. مردم پیوسته او را در خود فرورفته میدیدند. اکثر اوقات را در دامنۀ کوه شاندیز و اَبَردِه و زُشک دور از مردم زندگی میکرد و به حل مشکلات و معمای زندگی میپرداخت.
از مردمان ظاهرفریب زهدفروش سخت بیزاری میجُست و وجود زهدفروشان و عالِم نمایانِ دروغی را موجب نکبت و زوال جامعه میدانست.
افکاری بسیار روشن داشت که با شرائط زمان و مکان بهیچ وجه وفق نمیداد، معهذا برای هدایت و تعلیم مردم و روشن شدن افکار با وجود معاندین بسیار از بذل مساعی خودداری نمیکرد. از جهل و نادانی مردم و از این که در عصری زندگی میکند که تودۀ مردم با خرافات و موهومات سروکار دارند اندوه بسیار میخورد و رنج میکشید.
با اینکه قرضهای کمرشکن داشت از بذل موجودی خود برای رفاه حال آبروداران و عیالـمندان مضایقت نمیورزید.
دیوان اشعارش شهادت میدهد که دارای ذوق و هوشی فوق العاده بود. افکار بلندش را در اشعاری که سروده میتوان جستجو کرد و بطرز تفکر و قوۀ خلاقۀ این مرد نادرُ الوجود پی برد.
وی در علم کلام و حکمت و فقه و اصول در سایۀ تعلیم حاج میرزا نصرالله و استفادۀ کاملی که در موقع مراجعت از مکه از محاضر میرزای رشتی، میرزای شیرازی، و فاضل دربندی برده بود رجحان و برتری خود را در مقابل همگنان ممتاز و مسلم ساخته بود، زبان فرانسه را نیز پس از مراجعت از مکه نزد حاج سیاح محلاتی که مدتی در مشهد رحل اقامت افکنده بود آموخت. بعضی از کتب درسی فرانسه که با خط خود در حاشیۀ آن یادداشتهائی بوده هنوز موجود و نزد یکی از وُرّاث است که من خود دیده ام.
مردم خراسان در درک محراب و منبرش همواره به یکدیگر سبقت میگرفتند تا از نصایح حکیمانه و سخنان عارفانۀ وی حظّی وافر برند. آنچنان محبّت خود را در دل مردم عصر خود جای داده بود که نظیر نداشت.
رفته رفته حسادت حاسدین رو بشدّت گذاشت و وجود وی را باعث کسادی بازار خود دیدند و طرفدارانش به حمایت وی برخاستند و عاقبت الامر کار بجائی رسید که در اواخر عمر همواره از شهر گریزان بود و برای راز و نیاز خود اکثر اوقات را در خارج شهر میگذراند.
سرانجام درتاریخ ٢٧ شعبان یک ١٣٢٧ ه.ق. درگذشت و در حرم مطهر حضرت رضا در بالای صُفّۀ شاه طهماسبی به خاک سپرده شد. (تلخیص از سخنرانی محمد شهید نورائی در مشهد)

سالها بر کف گرفتم سُبحۀ صد دانه را
تا ببندم زین فسون پایِ دلِ دیوانه را
سُبحۀ صد دانه چون کار مرا آسان نکرد
کرد باید جستجو آن گوهرِ یک دانه را
سخت و سست و ناتوان گشتم مگر نیرو دهد
قوّتِ بازوی مردان، همّتِ مردانه را
برفروز از می چراغی من ز مسجد نیمه شب
آمدم بیرون و گم کردم رهِ میخانه را
ساقی از دُردِ قدح ما را نصیبی بخش نیز
چون رسد نوبت به پایان گردشِ پیمانه را
ما گدایان را طفیل خویش از این خوان کرم
قسمتی ده میشناسی گر تو صاحبخانه را
کعبه را بتخانه کردم من، تو ای «دستِ خدا»
آستینی برفشان و کعبه کن بتخانه را
واعظا افسانه کمتر گو که من از دایه نیز
در زمانِ کودکی بشنیدم این افسانه را

***

روز و شب در حسرتِ اندوه و تیماری چرا
از غمِ فکرِ ریاست سخت بیماری چرا
چون مسلمانی به معنی عین بی آزاری ست
شیخ الاسلاما تو چندین مردم آزاری چرا
بندگی بیزاری از خلق ست ای شیخِ کبیر
بندۀ خلقی و از حقّ سخت بیزاری چرا
از خدا گردی فراموش ای فقیهِ ذوفُنون
روز و شب در فکر درس و بحث و تکراری چرا
صبحدم در خدمتِ تزویر و سالوس و ریا
نیمه شب با لعبتِ کشمیر و فرخاری چرا
روزِ روشن در صفِ اهل تقدّس پیشوای
شامِ تاری بر درِ دکّانِ خَمّاری چرا
ای «حبیبا» تا به چندی غافل از روزِ شمار
از حسابِ خویشتن پیوسته بیکاری چرا

***

شیخنا تا کی گرانتر میکنی عمّامه را
تا کنی هنگامِ دعوت گرمتر هنگامه را
رشتۀ تحتُ الحَنَک برچین که وقتِ صید نیست
در رهِ خاصّه مَنِه ای شیخ دامِ عامّه را
صیدِ عنقائی نشاید کرد با بالِ مگس
دانش آموزی نیارد مکتبی علّامه را
افکنی در پیش و پس تا کی به صید خرمگس
آن کبیرُ الهامّة را و آن قَصیرُ القامة را
تا می آلوده نگردد دامنت چون بگذری
در خراباتِ مغان ای شیخ برچین جامه را
میکُنی تفسیرِ قرآن با همه زَرق و نفاق
تا به کی زحمت دهی این آسمانی نامه را

***

شیخ و زاهد گر مرا مردود و کافر گفته اند
عذرِ ایشان روشن است، از روی ظاهر گفته اند
خاطری رنجیده از ما داشتند این ابلهان
این سخنها را همی از رنجِ خاطر گفته اند
دشمنِ دانا بُوَد نادان که در هر روزگار
انبیا را ناقصان، کذّاب و ساحر گفته اند
این خراطین بین که با این عقل و دانش این سخن
از سماکِ أعزَل و از نَسرِ طائر گفته اند
گر خردمندان رضا باشند از ما، باک نیست
زانچه این نابخردان از عقلِ قاصر گفته اند

أمِّ حبیبه.
(رملة) دختر ابوسفیان و خواهر معاویه از زنان رسول اکرم بوده است.
وی نخست با عبیدالله بن جَحش ازدواج کرد و زن و شوهر هر دو بدین اسلام درآمدند و به حبشه مهاجرت کردند در آنجا عبیدالله از دین اسلام برگشت ولی امّ حبیبه در اسلام خود پایداری نشان داد تا آنکه پس از مرگ عبیدالله در سال هشتم هجری در حبشه بوسیلۀ نجاشی پادشاه حبشه به ازدواج رسول اکرم درآمد.
وفات وی به سال ٤٤ ه.ق. روی داد.

دَبیب
(ع مص)
نرم رفتن.
به نرمی رفتن.
نرم رفتن بر زمین.
- دَبیبِ نِمال، دَبیبُ النَّمل :
نرم رفتاریِ مورچگان.
حرکت آرام مورچه.
رفتار مورچگان که با سکوت و آرامش همراه است.

تَقْرَأُ فِي «صَلَاةِ الزَّوَالِ»

... عَنْ أَبِي عَبْدِ اللهِ الصّادق (ع)

قَالَ :

تَقْرَأُ فِي «صَلَاةِ الزَّوَالِ»

فِي الرَّكْعَةِ الْأُولَى

الْحَمْدَ وَ قُلْ هُوَ اللهُ أَحَدٌ

وَ فِي الرَّكْعَةِ الثَّانِيَةِ

الْحَمْدَ وَ قُلْ يَا أَيُّهَا الْكَافِرُونَ

وَ فِي الرَّكْعَةِ الثَّالِثَةِ

الْحَمْدَ وَ قُلْ هُوَ اللهُ أَحَدٌ

وَ آيَةَ الْكُرْسِيِّ

وَ فِي الرَّكْعَةِ الرَّابِعَةِ

الْحَمْدَ وَ قُلْ هُوَ اللهُ أَحَدٌ

وَ آخِرَ الْبَقَرَةِ

آمَنَ الرَّسُولُ إِلَى آخِرِهَا

وَ فِي الرَّكْعَةِ الْخَامِسَةِ

الْحَمْدَ وَ قُلْ هُوَ اللهُ أَحَدٌ

وَ الْخَمْسَ آيَاتٍ مِنْ آلِ عِمْرَانَ

إِنَّ فِي خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ

إِلَى قَوْلِهِ

إِنَّكَ لا تُخْلِفُ الْمِيعادَ

وَ فِي الرَّكْعَةِ السَّادِسَةِ

الْحَمْدَ وَ قُلْ هُوَ اللهُ‏ أَحَدٌ

وَ ثَلَاثَ آيَاتِ السُّخْرَةِ

إِنَّ رَبَّكُمُ اللهُ

الَّذِي خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ

إِلَى قَوْلِهِ

إِنَّ رَحْمَتَ اللهِ قَرِيبٌ مِنَ الْمُحْسِنِينَ

وَ فِي الرَّكْعَةِ السَّابِعَةِ

الْحَمْدَ وَ قُلْ هُوَ اللهُ أَحَدٌ

وَ الْآيَاتِ مِنْ سُورَةِ الْأَنْعَامِ

وَ جَعَلُوا لِلهِ شُرَكاءَ الْجِنَّ

إِلَى قَوْلِهِ

وَ هُوَ اللَّطِيفُ الْخَبِيرُ

وَ فِي الرَّكْعَةِ الثَّامِنَةِ

الْحَمْدَ وَ قُلْ هُوَ اللهُ

وَ آخِرَ سُورَةِ الْحَشْرِ

مِنْ قَوْلِهِ

لَوْ أَنْزَلْنا هذَا الْقُرْآنَ عَلى‏ جَبَلٍ

إِلَى

آخِرِهَا

فَإِذَا فَرَغْتَ

قُلْتَ :

 " اللَّهُمَّ

مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ وَ الْأَبْصَارِ

ثَبِّتْ قَلْبِي عَلَى دِينِكَ

وَ لَا تُزِغْ قَلْبِي بَعْدَ إِذْ هَدَيْتَنِي

وَ هَبْ لِي مِنْ لَدُنْكَ رَحْمَةً

إِنَّكَ أَنْتَ الْوَهَّابُ "

سَبْعَ مَرَّاتٍ

ثُمَّ تَقُولُ :

" أَسْتَجِيرُ بِاللهِ مِنَ النَّارِ "

سَبْعَ مَرَّاتٍ

... عَنْ أَبِي بَصِيرٍ

قَالَ :

قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللهِ الصّادق (ع) :

إِنَّ

عِيسَى بْنَ أَعْيَنَ

يَشُكُّ فِي الصَّلَاةِ

فَيُعِيدُهَا

قَالَ :

" هَلْ يَشُكُّ فِي الزَّكَاةِ

فَيُعْطِيَهَا مَرَّتَيْن ؟ "

قَالَ أبوعبدالله الصادق علیه السّلام :

لَا بَأْسَ

أَنْ

يَعُدَّ الرَّجُلُ صَلَاتَهُ

بِخَاتَمِهِ

أَوْ

بِحَصًى

يَأْخُذُ بِيَدِهِ

فَيَعُدُّ بِهِ

... عَنْ أَبِي عَبْدِ اللهِ الصّادق (ع)

قَالَ :

إِذَا

لَمْ تَدْرِ

ثَلَاثاً صَلَّيْتَ أَوْ أَرْبَعاً

وَ وَقَعَ رَأْيُكَ عَلَى الثَّلَاثِ

فَابْنِ عَلَى الثَّلَاثِ

وَ إِنْ وَقَعَ رَأْيُكَ عَلَى الْأَرْبَعِ

فَسَلِّمْ

وَ انْصَرِفْ

وَ إِنِ اعْتَدَلَ وَهْمُكَ

فَانْصَرِفْ

وَ صَلِّ رَكْعَتَيْنِ

وَ أَنْتَ جَالِس‏