" فَلا

 أُقسِمُ بِالخُنَّسِ "
 
 کلمۀ « خُـنَّـس » یک اسم است.
 کلمۀ « خُنَّس » یک کلمۀ جمع است.
 مفرد کلمۀ «خُنَّس» کلمۀ « خــانِــس » است.
 مصدر این کلمه « خُـنـوس » است.

منسوب به
حضرت امیرالمؤمنین
سلام الله علیه

لا دارَ لِلمَرءِ بَعدَ المَوتِ يَسكُنُها

إلَّا الَّتي كانَ قَبلَ المَوتِ بانيها

ترجمۀ منظوم

خانه ای نیست که ساکن بشوی بعد از فوت
جُز همان خانه که خود ساخته ای پیش از موت
سرودۀ زنده یاد
جناب عبدالحسین شریفی مشهدی
رحمة الله علیه
وفات 1374هجری شمسی

 با منِ بینوا چه خواهی کرد؟

حاجتم جُز رَوا چه خواهی کرد؟

جانِ غمدیده را چه خواهی داد؟

دردِ دل جُز دَوا چه خواهی کرد؟

ما نکردیم جُز گُنَه چیزی

تو، به ما جُز عطا چه خواهی کرد؟

گر تو ما را به جُرمِ ما گیری

کَرَم و لُطف را چه خواهی کرد؟

این دلِ ریشِ مستمندان را

عاقبت جُز شِفا چه خواهی کرد؟

عاشقان آمدند بر خوانت

طعمه شان، جُز لِقا چه خواهی کرد؟

ریختی خونِ «نِعمَتُ الله» را

ننگِ خونِ گدا، چه خواهی کرد؟

شاه نِعمَةُ الله وَلی

رحمة الله تعالی علیه
وفات در قرن نهم هجری قمری
مدفون در شهر «ماهان»
در نزدیکی شهر «کرمان»
 

 كُلُّ نَفْسٍ بِما كَسَبَتْ رَهينَةٌ

 کلمۀ « نَفْس » یک اسم است .
 کلمۀ « نَفْس » یک اسم مؤنّث است .

  بدان كه
  زبان « دَرِ حِكمت » است،
  هرگاه،  در را خراب ساختى در مى‏ آيد به خانۀ تو كسى  كه تو نخواهى،
  و هرگاه،  در را محافظت نمودى، خزانه را محافظت مى‏ توانى كرد،
  و [انسان] چون مالكِ لسانِ خود شد
  اگر سخنِ خود را رواج ديد مى‏ گويد،
  اگر نه، خاموش است؛
  و اگر او را به سخن آرد
  كسى كه ارادۀ دين‏ شناسى داشته باشد،
  هر چه گويد از روى اجتهاد مى‏ گويد،
  و اگر سَفيهى او را به سخن آرد،
  خاموش مى‏ باشد.

 اَبوعَمرو زُجّاج - رَحِمَهُ الله - میگوید:
 مدّتی مدید به خدمتِ جُـنَـیـد - رحمة الله علیه - مقیم بودم
 و دائما به نوعی از عبادات مشغول بودم
 و جنید هرگز به من نظر نکرد و با من سخن نگفت
 تا  یومٌ مِنَ الایّام [ روزی از روزها ] که خانقاه از جماعت خالی بود
 برخاستم
 و جامه ها از خود بیرون کردم
 و مُـتَـوضّـا [ جای وضو گرفتن ] را کَـنّاسی کردم [ زباله بیرون کشیدن ]
 و پاکیزه ساختم و آب زدم
 و مَواضِع طهارت را شُستم
 جنید باز آمد
 و مرا دید در آن عمل
 و غُبار بر من نشسته
 مرا پیشِ خود طلب فرموده
 و دلداری کرد و مَرحَبا گفت و دعا کرد
 و سه بار گفت:
 احسنت ، دائم باید که چنین خدمت کنی.

 مثنوی یوسُف و زلیخا
 سرودۀ شیخ عبدالرّحمن جامی رحمة الله تعالی علیه
 قرن نهم هجری قمری

 در بیان آنکه
هر یک از «جمال وعشق» مُرغی ست
از «آشیانۀ وحدت» پریده
و بر «شاخسارِ مَظاهرِ کَثرت» آرمیده
اگر «نوای عزّتِ معشوقی» ست از آنجا ست
و اگر «نالۀ محنتِ عاشقی» ست هم از آن جا ست

 در آن «خلوت»، که «هستی»، «بی نشان» بود
                        
 به «کُنجِ نیستی» عالَم نهان بود
 
 «وجودی»  بود  از «نقشِ دوئی»  دور
                                             
 زِ گفت و گویِ «مائی و توئی» دور
 
 «جمالی»  «مُطلَق  از  قیدِ مظاهر»
 
 «به نورِ خویش  هم  بر خویش ظاهر»
  [در دعای مبارک صَباح آمده:
   یا من دلّ علی ذاته بذاته]
 «دلارا شاهدی»  در  «حجلۀ غیب»
 
 «مُبَرّا  دامَـنَـش از  تُهمَتِ عیب»
 
 نـه با «آئـینه» رویش در میـانه
 
 نـه  زُلفش را کشیده دست شانه 

 ... زبان مَگشا به چيزى كه مهم نباشد. ...
 اگر ساكت باشى، در فكر باش؛
 و اگر سخن گوئى، در حِكمت گوى.

 وَ كُنَّا نَخُوضُ مَعَ الْخائِضين‏َ

 سه حرف اصلی دو کلمۀ
 « نَخُوضُ » و « الخائِضینَ »
 سه حرف خ و ض است.
 خَوض یعنی :
               در آمدن به آب
               داخل شدن در آب
               وارد شدن در آب و راه رفتن(شناکردن)در آب
               داخل شدن تدریجی و با دقّت در آب
               وارد شدن در آب و حرکت کردن در آب
               غوطه ور شدن در آب
               خود را به آب زدن
               به درون آب رفتن

 قصیدۀ کوثریّه

درمدح حضرت رسول
و حضرت أمیرالمؤمنین
صلواة الله وسلامه علیهما
سیّد رضا موسوي نقوي هندي
ولادت
هشتم ذوالقعدة الحرام
1290 هجري قمري
نجف أشرف
وفات
بیست و دوم جُمادَی الاولی
1362 هجري قمري
نجف أشرف
رحمة الله تعالی علیه

 
 أَ مُفَلَّجُ ثَغرِکَ أم جَوهَرٌ؟

                          وَ رَحیقُ رُضابِکَ أم سُکَّرٌ؟
 
 این دندانهای پیشین تو است که جدا جدا شده
 و به طور منظم قسمت شده است 
 یا آنکه گوهری است نهاده شده؟
 و این آب دهان مکیده شدۀ تو
 شراب پاک وخالص است
 و یا آنکه شکر شیرین است؟

  این دهان ست، یا پُر از گوهر؟

  لبِ لَعل ست، یا پُر از شِکر؟

 قَد قالَ لِثَغرِکَ صانِعُهُ :

                          « إنّا أعطَیناکَ الکَوثَرَ »
 
 در وصفِ دندانهای پیشینِ تو
 آفریدگارش آن را چشمۀ کوثر خواند
 و آیۀ « إنّا أعطَیناکَ الکَوثَر » نازل فرمود.

 گفت با دُرجِ این گُهَر صانع :

 « به تو بـخـشـیـده ایم  ما کوثر »

 وَ الخالُ بِخَدِّکَ أم مِسکٌ

                           نَقَّطتَ بِهِ الوَردَ الأحمَرَ؟

 و این که بر روی گونۀ تو
 در روی چهرۀ تو است
 خالی است که گذاشته شده
 و یا آنکه مُشکی است
 که با آن گُلِ سرخ را نقطه گذاری  کرده ای؟

 خال بر روی تو بُوَد یا مُشک

 یا که چون نقطه بر گُلِ احمر؟ 

 أم ذاکَ الخالُ بِذاکَ الخَـدُّ

                            فَتَّیتَ النَّـدَّ عَلی مِجمَرٍ؟

 یا آنکه آن خال بر روی آن گونه
 تو گوئی عودی است
 که در مجمرۀ آتش نهاده ای؟

 عَجَباً مِن جَمرَتِهِ تَذکو

                         وَ بِها لایَحتَرِقُ العَنبَرُ

 در شگفتم که چگونه از آن مِجمَرۀ آتش
 پیوسته لَهَب و شعله
 از جَمرِه و سرخیهای آتش ساطع است
 ولی مع ذلک آن قطعۀ عنبری
 که در آن نهاده شده است
 مُحترِق نمیشود و گداخته نمیگردد.

 یا مَن تَبدو لي وَفرَتُهُ

                        في صُـبحِ مُحَیّاهُ الأزهَـرُ

 ای آن کسی که با گیسوان آویخته شده
 از دو سوی بناگوش
 در اطراف سیمای درخشان و چهرۀ تابناک
 که همچون سپیدۀ صبح نورانی است
 بر من ظاهر و آشکار شد.

 فَأُجِنُّ بِهِ فِي « اللَّیلِ إذا

                          یَغشی » «وَالصُّبحِ إذا أسفَــرَ»

 پس به سببِ آن گیسوان است
 که شب تار که جهان را میپوشاند
 من مختفی میشوم
 و با آن چهرۀ رخشان است
 که سپیدۀ صبح
 که از رُخ نقاب و پرده برمیدارد نمایان میشوم.