یادگارِعُمر
درباره وبلاگ


حافظ سخن بگوی که بر صفحۀ جهان ------- این نقش ماند از قلمت یادگارِ عُمر ---------- خوش آمدید --- علی
نويسندگان
سه شنبه 14 آبان 1392برچسب:, :: :: نويسنده : علی

حَجّاج بن مَسروق جُعفيّ

... و قدم «الحرّ بن يزيد»
بين يديه
في هذه الالف
من القادسية،
فيستقبل «حسينا»
قال:
فلم يزل موافقا «حسينا»
حتّى حضرت الصّلاة صلاة الظّهر،
فامر «الحسين»
«الحَجّاج بن مَسروق الجُعفيّ»
أن يؤذن،
فاذن، ...

***

تاریخ الطّبريّ ج 5 ص 401
محمّد بن جریر (م 310 ه.ق)

*** 

... «حرّ بن يزيد» از قادسيه سوى «حسين» آمده بود،...
و «حرّ بن يزيد»
با اين هزار سوار
از قادسيه
به مقابله «حسين» آمده بود.
... «حرّ» همچنان در مقابل «حسين» بود،
تا وقت نماز رسيد، نماز ظهر.
«حسين»، «حجّاج بن مسروق جعفيّ» را گفت كه
اذان بگويد
و او بگفت ...

***

ترجمۀ تاریخ الطّبريّ ج 7 ص 2990
مترجم مرحوم أبوالقاسم پاینده

سه شنبه 14 آبان 1392برچسب:, :: :: نويسنده : علی

... مُنَافِقٍ عَلِيمِ اللِّسَانِ

قَالَ رَسُولُ اللهِ (ص) :
إِنَّ أَخْوَفَ مَا أَخَافُ عَلَيْكُمْ بَعْدِي
كُلُّ مُنَافِقٍ عَلِيمِ اللِّسَانِ

کتاب «مُنیَةُ المُریدِ في أَدَبِ المُفیدِ وَ المُستَفیدِ» ص 137
نوشتۀ «شیخ زین الدّین بن عليّ» معروف به «شهید ثاني»
رحمة الله تعالی علیه
شهادتشان در قرن 10 ه.ق

سه شنبه 14 آبان 1392برچسب:, :: :: نويسنده : علی

 كَبِـدٍ حَرّى

قال رسول الله (ص) :
لِكُلِّ كَبِـدٍ حَرّى أَجرٌ.

کتاب «جامعُ الأخبار» ص 139
نوشتۀ «تاج الدّین شَعیري» رحمة الله علیه
قرن ششم ه.ق

سه شنبه 14 آبان 1392برچسب:, :: :: نويسنده : علی

لو لا عباد ركّع

قال رسول الله (ص) :
مهلاً عن معصية الله
فإنّ الله شديد العقاب
لو لا عبادٌ ركّع
و رجالٌ خشّع
و بهائمٌ رتّع
و أطفالٌ رضّع
لصُـبَّ عليكم العذاب صَـبّاً

کتاب «تَنبیهُ الخَواطِر وَ نَزهَةُ النَّواظِر»
معروف به «مجموعة وَرّام»
ج 2 ص 221
نویسنده «وَرّام بن أبي فِراس» رحمة الله علیه (م 605 ه.ق)

ورّام بن أبي فِراس
جدِّ مادریِ سیّد رضي الدّین بن طاوس (ره) است.

سه شنبه 14 آبان 1392برچسب:, :: :: نويسنده : علی

المالُ الصّالح

قال رسول الله (ص) :
نِعْمَ الْمَالُ الصَّالِحُ لِلرَّجُلِ الصَّالِحِ

کتاب «تَنبیهُ الخَواطِر وَ نَزهَةُ النَّواظِر»
معروف به «مجموعة وَرّام»
ج 1 ص 158
نویسنده «وَرّام بن أبي فِراس» رحمة الله علیه (م 605 ه.ق)

ورّام بن أبي فِراس جدِّ مادریِ سیّد رضي الدّین بن طاوس (ره) است.

سـوگِ مـظـلـوم

سرودۀ زنده یاد
أستاد سیّد مرتضی جزائری
رحمة الله تعالی علیه

***

در دلِ ایـن جهان، جهانِ دگر
نـه جهانِ دگـر، که جـانِ دگر

 

نه یکی جان، که صدهزاران جان
در به هر جان دو صد جهانِ دگر

 

آبِ حـیـوان و در دلِ ظُـلُمات
کـه به هـر تـن دهـد روانِ دگر

 

نتوان بـا نـشـان، نشانش داد
کـه وِرا هست خـود نشانِ دگر

 

در بَـسـاطَـت چـو نقطه ای  موهوم
مُـرغِ قـاف ست  و  آشـیـانِ دگر

 

جاودان ست، نـی  بـه  وَهـم و خیال
جـاودانـی  ست،  جـاودانِ دگر

 

حـقّ از او زنده، او به حـقّ زنده
یـا تـو میـگو  بـه هـر بیـانِ دگر

 

فَـرقَــدان را کجـا و پـایـگـهـش؟
پـایـۀ تختـش فَـرقَــدانِ دگـر

 

مَـظـهــرِ إتّـصــالِ جُــزء بـه کُــلّ
او ست مـعــروفِ عــارفــانِ دگــر

 

آسمـان و زمـیـن مَـجـویـش جـای
جـایِ او بـاشَــدی مکــانِ دگــر

 

آسـمان روشن اَر به خـورشـیـد ست
او سـت خـورشـیـدِ آسـمــانِ دگــر

 

زده تـیــرِ یقیـن بـه هــر دلِ پـاک
بـا دگــر نــاوَک و کـمــانِ دگــر

 

دَهر خوردش؟ نه، دَهر خورۀ او ست
بـا هــزاران لــب و دهــان دگــر

 

غُنـچـۀ ناشِکُـفـتـه ای ست هـنـوز
بــاش تــا بـشـکُـفــد زمــانِ دگــر

 

بَـذرِ در خـاک خُفته ای ست که خـاک
ســازَدَش نـخـــلِ بــی أمــانِ دگــر

 

نـونـهـالـی سـت تــر، کـه چـرخِ زمـان
دهدش صــد چُـنـیـن تــوانِ دگــر

 

گنج پنهان ز دیده است و شود
آشکارا به صد عیان دگر

 

در دل هر که عشق او دادند
ماتمی بینی و فغان دگر

 

ماتمی کآتش از تفش سوزد
شرح این خواهدی زبان دگر

 

امن از او برده اند ؟ حاشا کاو
به جهان داده صد امان دگر

 

یوسفانش اگر که گرگ درید
گیتیش داده یوسفان دگر

 

یاورانش اگر به خون بتپند
تا ابد هستش یاوران دگر

 

حرمش بَرده شد که شد آزاد
به جهان جمله بَردِگان دگر

 

تشنه کامش مَبین کزین لبِ خُشک
شد جهان آبِ تشنگانِ دگر

دو شنبه 13 آبان 1392برچسب:, :: :: نويسنده : علی

مُحَرَّم

مُحَرَّم
نخستین ماه از ماههای دوازده گانۀ قمری عرب .
مُحَرَّمُ الحَرام .
وجه تسمیه آن است که
در این ماه در ایّام جاهلیّت قتال بر مردم حرام بوده است .
ماه اوّل سال عرب
پیش از صفر و پس از ذوالحجّة .
شهر الله الحرام .
روز نهمِ آن موسوم به تاسوعا
و روز دهم آن عاشورا است .
از لغت نامۀ مرحوم علّامه دهخدا

دو شنبه 13 آبان 1392برچسب:, :: :: نويسنده : علی

إِذَا دَخَلَ شَهْرُ الْمُحَرَّمِ

... قَالَ :
قَالَ «الرِّضَا (ع)» :
إِنَّ «الْمُحَرَّمَ» شَهْرٌ
كَانَ أَهْلُ الْجَاهِلِيَّةِ يُحَرِّمُونَ فِيهِ الْقِتَالَ
فَاسْتُحِلَّتْ فِيهِ دِمَاؤُنَا
وَ هُتِكَتْ فِيهِ حُرْمَتُنَا
وَ سُبِيَ فِيهِ ذَرَارِيُّنَا وَ نِسَاؤُنَا
وَ أُضْرِمَتِ النِّيرَانُ فِي مَضَارِبِنَا
وَ انْتُهِبَ مَا فِيهَا مِنْ ثِقْلِنَا
وَ لَمْ تُرْعَ لِـ«رَسُولِ اللهِ» حُرْمَةٌ فِي أَمْرِنَا
إِنَّ «يَوْمَ الْحُسَيْنِ»
أَقْرَحَ جُفُونَنَا
وَ أَسْبَلَ دُمُوعَنَا
وَ أَذَلَّ عَزِيزَنَا
بِـ«أَرْضِ كَرْبٍ وَ بَلَاءٍ»
أَوْرَثَتْنَا الْكَرْبَ وَ الْبَلَاءَ إِلَى يَوْمِ الِانْقِضَاءِ
فَعَلَى مِثْلِ «الْحُسَيْنِ»
فَلْيَبْكِ الْبَاكُونَ
فَإِنَّ الْبُكَاءَ عَلَيْهِ
يَحُطُّ الذُّنُوبَ الْعِظَامَ
ثُمَّ قَالَ (ع) :
كَانَ «أَبِي»
إِذَا دَخَلَ «شَهْرُ الْمُحَرَّمِ»
لَا يُرَى ضَاحِكاً
وَ كَانَتِ الْكَآبَةُ تَغْلِبُ عَلَيْهِ
حَتَّى يَمْضِيَ مِنْهُ عَشَرَةُ أَيَّامٍ
فَإِذَا كَانَ يَوْمُ الْعَاشِرِ
كَانَ ذَلِكَ الْيَوْمُ
يَوْمَ مُصِيبَتِهِ وَ حُزْنِهِ وَ بُكَائِهِ
وَ يَقُولُ :
هُوَ الْيَوْمُ الَّذِي قُتِلَ فِيهِ «الْحُسَيْنُ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ».

***

الأمالي للصّدوق علیه الرّحمة (م 381 ه.ق) ص 128

دو شنبه 13 آبان 1392برچسب:, :: :: نويسنده : علی

فإنّه خوّلك في دينك و دنياك‏

این سخنان را «مروان بن الحَکَم بن أبي العاص»
که تقریباً هم سنّ وسال بود با حضرت سیّدالشّهداء (ع)
در مدینة
به «حضرت أباعبدالله الحسین علیه السّلام» گفت :
... إنّي آمرك ببيعة أمير المؤمنين «يزيد»
فإنّه خوّلك في دينك و دنياك‏.
یعنی :
... بدون شکّ
دستور میدهم به تو که با أمیرالمؤمنین «یزید» بیعت کنی
که اگر بیعت کنی
بدون شکّ «یزید» تو را در دینت و دنیایت پادشاه میکُند.
از کتاب «الفُتوح» ج 5 ص 17
نوشتۀ «أحمد بن أعثم کوفيّ» (م 314 ه.ق)

دو شنبه 13 آبان 1392برچسب:, :: :: نويسنده : علی

فسوق «يزيد» و عُمّاله

فسوق «يزيد» و عماله:
و كان «يزيد» صاحب
طرب و جوارح و كلاب و قرود و فهود
و منادمة على الشراب،
و جلس ذات يوم على شرابه،
و عن يمينه «ابن زياد»،
و ذلك بعد قتل «الحسين»،
فأقبل على ساقيه
فقال:

اسْقِني شَرْبَةً ترَوِّي مُشاشي
ثم مِلْ فاسق مثلها «ابن زياد»
صاحب السرّ و الأمانة عِندي
و لتسديد مغنمي و جهادي

‏ثم أمر المغنين فغنوا به.
و غلب على أصحاب «يزيد» و عماله
ما كان يفعله من الفسوق،
و في أيامه
ظهر الغناء بـ«مكة و المدينة»،
و استعملت الملاهي،
و أظهر الناس شرب الشراب،
و كان له قرد يكنى بـ«أبي قيس»
يحضره مجلس منادمته،
و يطرح له متكأ،
و كان قرداً خبيثاً
و كان يحمله على أتان وحشية
قد ريضت و ذللَتْ لذلك بسرج و لجام
و يسابق بها الخيل يوم الحَلبة،
فجاء في بعض الأيام سابقاً،
فتناول القصبة
و دخل الحجرة قبل الخيل،
و على «أبي قيس» قَباء
من الحرير الأحمر و الأصفر مشمر،
و على رأسه قلنسوة
من الحرير ذات ألوان بشقائق،
و على الأتان سرج
من الحرير الأحمر منقوش ملمع بأنواع من الألوان،
فقال في ذلك بعض شعراء «الشام» في ذلك اليوم:

تمسّك «أبا قيس» بِفَضْلِ عِنانها
فليس عليها ان سقطت ضمان‏
ألا من رأى القرد الذي سبقت به
جياد أمير المؤمنين أتان

‏و في «يزيد» و تملكه و تبجّره و انقياد الناس الى ملكه
يقول «الأَحوَص»:

ملك تدين له الملوك مُبَارك
كادت لهيبته الجبالُ تزُولُ‏
تُجْبى له «بَلْخُ» و «دِجْلةُ» كلها
و له «الفرات» و ما سَقَى و «النّيلُ‏»

و قيل:
إن «الأحْوَص» قال هذا
في «معاوية» بعد وفاته يرثيه.

***

در کتاب «مروج الذّهب و معادن الجوهر»
تألیف «مسعوديّ»
متوفّی در 346 ه.ق
ج 3 ص 67

***


«يزيد» مردى عياش بود،
سگ و ميمون و يوز و حيوانات شكارى نگه ميداشت.
و شرابخواره بود.
روزى به شراب نشسته بود و
«ابن زياد» به طرف راست او بود،
و اين بعد از قتل «حسين» بود،
رو به ساقىِ خود كرد
و شعرى بدين مضمون خواند:
«جرعه‏ اى بده كه جان مرا سيراب كند
و نظير آن را به «ابن زياد» بده كه رازدار و امين من است
و همۀ جهاد و غنيمت من بدو وابسته است.»
سپس به مغنيان بگفت تا شعر او را با آواز و ساز بخوانند.
اصحاب و عُمّال «يزيد» نيز از فسق او پيروى كردند.
در ايام وى غنا در «مكه‏ و مدينه» رواج يافت
و لوازم لهو و لعب به كار رفت
و مردم آشكارا شرابخوارگى كردند.
«يزيد» ميمونى داشت
كه كنيه او را «ابو قيس» كرده بود
و او را در مجلس شراب خود میـنشانيد
و متّكائى برايش میـنهاد،
ميمونى زرنگ بود
و او را بر خر وحشى كه تعليم يافته بود
و زين و لگام داشت، میـنشانيدند
و روز مسابقه با اسبان مسابقه ميداد.
يك روز مسابقه را بُرد
و نىِ مخصوص را ربود
و پيش از اسبان وارد محوطه شد،
«ابو قيس» قبائى از حرير سرخ و زرد به تن
و كلاهى از ديباى الوان به سر داشت،
خر وحشى نيز زينى از حرير سرخ منقّش و الوان داشت.
يكى از شاعران «شام»
در اين باره شعرى گفته بدين مضمون:
«اى «ابو قيس» عنان آن را سخت بگير
كه اگر بيفتى اطمينانى از سلامت تو نيست،
كى ميمونى را ديده است
كه به وسيلۀ آن خرى از اسبهاى امير مؤمنان سبق ببرد؟»
و هم «احوص» در بارۀ «يزيد» و سلطنت و جبّارى او
و اطاعتى كه مردم از وى میـكردند، گويد:
«شاهِ مباركى كه
شاهان مطيع اويند
و نزديك است از مهابتش كوهها از جا برود.
از «بلخ» و «دجله» ماليات ميگيرد
و آنچه از «فرات» و «نيل» مشروب ميشود از اوست.»
گويند
اين شعر را «احوص»
پس از وفات معاويه در رثاى او گفته بود

***

ترجمۀ مروج الذّهب و معادن الجوهر
مترجم مرحوم أبوالقاسم پاینده
ج 2 ص 71



آمار وب سایت:  

بازدید امروز : 90
بازدید دیروز : 595
بازدید هفته : 851
بازدید ماه : 2332
بازدید کل : 167855
تعداد مطالب : 2000
تعداد نظرات : 1
تعداد آنلاین : 1

Alternative content