أَخبارِ عِلاجيّة‌

اخبار علاجيّه  (اخبار ترجيح) :
رواياتِ بيانگرِ علاجِ تعارض در دو خبرِ متعارض.
اگر در مقامِ بيانِ حُكمِ مسأله‌اى، دو خبر با هم تعارض داشته باشند؛ به گونه‌اى كه جمع بين آن دو ممكن نباشد و مُكَلَّف ناگزير از عمل به يكى از آن دو باشد، در روايات، راه‌هايى براى حلِّ تعارض ذكر شده است. از اين روايات به «اخبار علاجيّه» تعبير شده و در اصول فقه، مبحث «تعادل و تراجيح» از آن‌ها سخن رفته است.

مفاد اخبار علاجيّه چند گونه است :

مفاد برخى ترجيحِ خبرِ موافق با كتاب و سنّتِ قطعى است.

مفاد برخى ديگر، ترجيحِ خبرِ مخالف با مذهب عامّه است.

مضمون دسته سوم، ترجيح روايتى است كه شهرت بيشتر دارد.

گروه چهارم، بيانگر ترجيح به صفاتِ راوى، همچون اعدل و اوثق بودن است،

و مفاد آخرين دسته، ترجيح به احدثيّت يعنى جديدتر و متأخّرتر بودنِ صدورِ يكى از دو خبر نسبت به ديگرى است.

‌در اين كه مرجّحات ياد شده در اخبار علاجيّه، در يك رتبه قرار دارند يا بعضى بر بعضى ديگر مقدّم هستند، اختلاف است.